BioLNG, jeśli chodzi o właściwości, jest niemalże tym samym medium co LNG. Różnice wynikają ze źródła pochodzenia obu. W naszym kraju produkcja LNG, w porównaniu do krajów takich jak Stany Zjednoczone, Katar czy Zjednoczone Emiraty Arabskiejest minimalna. Jednak okazuje się, że w przypadku bioLNG w naszych krajowych zasobach drzemie potencjał, który może byćwykorzystany dla produkcji paliwa o ujemnym śladzie węglowym.W artykule przedstawiono dwie kwestie w zakresie produkcji bioLNG: w jaki sposób można przeprowadzić załadunek bioLNG na cysterny kriogeniczne, z jednoczesnym zapewnieniem procedur związanych z prawną kontrolą metrologiczną, a także jakprzeprowadzić kontrolę procesu skraplania biometanu, w celu zabezpieczenia instalacji technologicznych, przy wykorzystaniutechnologii TDLAS.

Powszechne wprowadzenie gazowych urządzeń kondensacyjnych zapewnia wysoką efektywność energetyczną i jest zaliczane do urządzeń grzewczych z zamkniętą komorą spalania. Wysoka sprawność tych urządzeń wynika z zastosowania specjalnych koncentrycznych systemów kominowych. Efektem tego jest kominowa wymiana ciepła, gdyż ciepło z przewodu spalinowego przekazywane jest do koncentrycznego przewodu powietrznego, co powoduje, że do komory spalania dostarczane jest podgrzane powietrze. Podczas użytkowania tego typu urządzeń, równie ważne są nie tylko zagadnienia dotyczące efektywności energetycznej, ale również aspekty bezpieczeństwa ich stosowania, poprzez eliminację zagrożeń zatrucia tlenkiem węgla.W artykule przedstawiono konstrukcje systemów powietrzno-spalinowych stosowanych dla urządzeń gazowych z zamkniętąkomorą spalania typu C.

Jednym z wyzwań transformacji energetycznej i polityki klimatycznej Unii Europejskiej jest wprowadzenie elektromobliności, a co za tym idzie zapewnienie odpowiednich poziomów dostaw surowców krytycznych. W kontekście elektryfikacji rynku motoryzacyjnego szczególne znaczenie ma produkcja baterii litowo-jonowych służących do zasilania nowoczesnych pojazdów elektrycznych. Obiecującą alternatywą do pozyskiwania metali krytycznych – litu i kobaltu z zasobów naturalnych jest ich odzyskiwanie z polimetalicznych odpadów baterii Li-ion, co pozwoliłoby na dywersyfikację źródeł surowców oraz ich ponowne wykorzystanie w myśl zasad gospodarki o obiegu zamkniętym.

Woda grzewcza do zaopatrzenia w ciepłą wodę stanowi około 20% całkowitego zużycia energii w standardowym domu, a większość obciążenia przypada na wodę grzewczą do kąpieli lub prysznica. Koszt ciepłej wody z reguły zajmuje drugie miejsce pod względem kosztów mieszkania i usług komunalnych w budynkach mieszkalnych, ustępując jedynie kosztom ogrzewania. Badania wykazały, że do zabiegów higienicznych człowiek potrzebuje 1/10 wody użytej pod prysznicem. Tak więc około 90% ciepłej wody dostarczanej do baterii prysznicowej jest odprowadzane do kanalizacji. Ponowne wykorzystanie energii ze ścieków pozwoli zaoszczędzić energię cieplną i zmniejszy całkowity koszt ciepłej wody. Artykuł poświęcony jest badaniu wykorzystania odzysku ciepła ze ścieków szarych do zwiększenia efektywności energetycznej budynków.

W związku z postępującym deficytem wody, coraz większą uwagę zwraca się obecnie na możliwość zatrzymywania wód opadowych w miejscu występowania opadów. W przypadku wyboru sposobu lokalnego zagospodarowania wód opadowych bardzo ważną kwestią dla inwestora jest opłacalność finansowa inwestycji. W artykule przeanalizowano opłacalność 2 metod odwodnienia wybranych obiektów farmy wiatrowej. Uwzględniono rozwiązanie ze studnią chłonną oraz rozwiązanie ze skrzynkami rozsączającymi. W analizie wykorzystano wskaźniki oceny efektywności finansowej inwestycji zaliczane do metod dyskontowych. Badaniapozwoliły określić powiazanie między kosztami inwestycyjnymi a zyskami w aspekcie osiągnięcia opłacalności inwestycji. Przeprowadzone analizy dotyczą konkretnego obiektu, więc uzyskanych wyników nie można traktować jako uniwersalne. Mogą być one jednak pomocne w przypadku innych podobnych inwestycji. Jest to szczególnie ważne ze względu na konieczność odprowadzenia wód opadowych z obiektów farm wiatrowych.

W wielu krajach struktura rynku gazu ulega istotnym zmianom, spowodowanym głównie dążeniem do ograniczenia emisyjności źródeł energii (gaz ze źródeł odnawialnych), rozwojem globalnego i lokalnego handlu gazem (w tym przede wszystkim LNG), działalnością instytucji regulacyjnych (liberalizacja rynków, zasada TPA), czy wreszcie wyzwaniami związanymi z magazynowaniem energii odnawialnej (wodór i syntetyczny metan). Wyżej wymienione procesy prowadzą do wzrostu liczby rozproszonych punktów wejścia w systemie gazowniczym, którym towarzyszy znaczące zróżnicowanie jakości gazu. W artykule dokonano przeglądu nowoczesnych technologii związanych z zarządzaniem sieciami gazowymi w warunkach zróżnicowanej jakości gazu oraz rozwiązań wspierających wprowadzanie gazów odnawialnych do systemów gazowniczych. Przedstawione zostały przykłady instalacji dostarczających biometan i wodór do sieci, omówiono doświadczenia wybranych krajów w zakresie integracji LNG i gazu sieciowego, oraz przedstawione zostały nowoczesne techniki śledzenia zmian jakości gazu w sieci w oparciu o komputerową symulację sieci.

W ostatnich latach odnotowano dynamiczny rozwój przemysłu biometanowego w Europie. Zwiększa się liczba instalacji biometanowych,a produkcja biometanu wynosi już około 3,5 mld m3. W Polsce brakuje instalacji biometanowych, co więcej, nic nie wskazuje na to, żeby w najbliższym czasie nastąpił ich gwałtowny rozwój.Rozporządzenie Systemowe dotyczące funkcjonowania systemu gazowego miało być pierwszym krokiem w kierunku umożliwienia rozwoju rynku biometanowego w Polsce, jednakże niektóre zapisy wymagają zmiany lub doprecyzowania, by Rozporządzeniespełniło związane z nim oczekiwania.

Rozwijający się przemysł naftowy jest główną przyczyną zanieczyszczenia środowiska. Według szacunków do światowych zbiorników wodnych trafia od 3 do 6 milionów ton ropy naftowej rocznie w wyniku wycieków. Wypadki supertankowców i katastrofy na platformach wiertniczych są przyczyną dużych wycieków ropy do oceanów. Plamy ropy unoszące się na powierzchni wody mogą rozprzestrzeniać się przez wiatr i prądy zakłócając ekosystem na duże odległości od źródła wycieku. Aby ograniczyć skalę szkód środowiskowych wdrożono techniki usuwania wycieków ropy, takie jak np. skimming – fizyczne oddzielenie ropy od wody, stosowanie sorbentów, takich jak np. popioły lub pyły wulkaniczne, lub tworzyw sztucznych na bazie poliestrów w celu sorpcji smug ropnych na powierzchni wody, a tym samym umożliwiania ich degradacji bakteryjnej. Ostatnio coraz więcej uwagi poświęca się procesowi bioremediacji z wykorzystaniem rodzimychi egzogennych bakterii rozkładających węglowodory do usuwania rozlanych frakcji ropy naftowej. Podejście to wydaje się najbardziej obiecujące i korzystne jako metody oczyszczania i rekultywacji ekosystemów ponieważ oparte są na aktywności naturalnie występujących mikroorganizmów. Techniki te są bezpieczniejsze i bardziej ekologiczne zapewniając mniejszy wpływ człowieka na środowisko w porównaniu z innymi technikami.

Wody podziemne, stanowiące główne źródło zaopatrzenia ludności w wodę do picia, ze względu na swój skład wymagają często uzdatniania z wykorzystaniem procesów napowietrzania i filtracji. O skuteczności przebiegu tych procesów decyduje wiele parametrów eksploatacyjnych poszczególnych procesów jednostkowych, które powinny być kontrolowane, a w wypadku pogorszenia jakości uzdatnionej wody odpowiednio weryfikowane. W artykule, na podstawie przeprowadzonych badań, pokazano że oceny przebiegu usuwania związków żelaza i manganu podczas uzdatniania wód podziemnych można dokonać na podstawie badań w skali wielkolaboratoryjnej oraz technicznej.

W pracy przedstawiono sieć czujnikową do pomiarów zanieczyszczeń powietrza na terenie kampusu Politechniki Wrocławskiej. Opisano urządzenia czujnikowe do pomiarów frakcji pyłu PM2.5, wykorzystujące niskobudżetowe czujniki optyczne PMS A003 firmy Plantower. Zaprezentowano również strukturę sieci zlokalizowanej na kampusie głównym i kampusach peryferyjnych. Opisano działanie systemu do informowania społeczności akademickiej i mieszkańców Wrocławia o jakości powietrza, a także przedstawiono przykładowe wyniki badań przeprowadzonych za pomocą urządzeń czujnikowych. Podczas epizodów podwyższonych stężeń PM2.5,sygnały z czujników były zbieżne z wynikami pomiarów ze stacji państwowego monitoringu, a same urządzenia charakteryzowały się dobrą powtarzalnością wskazań pomiędzy poszczególnymi egzemplarzami. W przyszłości sieć może zostać rozszerzona o nowe czujniki do pomiarów zanieczyszczeń gazowych, np. ozonu.

Nowoczesna gospodarka odpadami komunalnymi powinna wpisywać się w założenia gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) modelu gospodarczego bazującego na działaniach polegających na rezygnacji (refuse), przemyśleniu (rethink), ograniczeniu (reduce),ponownym użyciu (reuse), naprawie (repair), odnowie (refurbish), regeneracji (remanufacture), użyciu w innym zastosowaniu(repurpose), recyklingu (recycle) i odzysku (recover). Wdrożenie zasad GOZ jest wyzwaniem dla każdego miasta. Za przykład rozważań w tym zakresie posłużyło miasto Łódź, gdzie nadal istnieje przestrzeń na podejmowanie działań w ramach gospodarki cyrkularnej, które jednocześnie pozwolą na usprawnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. W latach 2015-2020 zaobserwowano wyraźny wzrost wskaźnika nagromadzenia odpadów komunalnych – zarówno w mieście Łodzi, jak i w całym województwie łódzkim. Jednym z najtrudniejszych wyzwań wydaje się być funkcjonowanie efektywnego systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Blisko 60% wszystkich odpadów komunalnych zbieranych w Łodzi to odpady zmieszane (resztkowe), choć udział odpadów zbieranych selektywnie wzrasta. Trudnym do osiągnięcia wydaje się również wymagany poziom przygotowania doponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych, ale jest to problem całego kraju.

Odzysk ciepła ze ścieków szarych jest atrakcyjnym źródłem energii, podnoszącym efektywność układu przygotowania ciepłej wodyużytkowej. Sprawność temperaturowa odzysku ciepła w poziomych wymiennikach płytowych zależy od warunków eksploatacyjnych opisanych temperaturą oraz wielkością, proporcją i jednoczesnością strumieni ścieków i wody użytkowej. Zbadano parametry pracy poziomego wymiennika płytowego do odzysku ciepła ze ścieków szarych dla dwóch wariantów podłączenia hydraulicznego, zmiennych proporcji strumieni po stronie gorącej i zimnej wymiennika oraz różnych temperatur ścieków szarych. Sporządzono rozszerzoną charakterystykę roboczą wymiennika, umożliwiającą szacowanie wyników energetycznych w szerokim zakresie warunkach eksploatacyjnych wymiennika. Badania przeprowadzono w symulowanych laboratoryjnie warunkach pracy typowych dla kąpieli prysznicowej.Strumienie badawcze wynosiły około 50, 100 i 150% normatywnego wypływu z głowicy prysznica, a temperatura ścieków szarych zmieniała się od 30 do 50°C odzwierciedlając kąpiele użytkowników o różnych preferencjach. Uzyskane w badaniach wyniki sprawności temperaturowej porównano z wartościami prezentowanymi w literaturze dla innych urządzeń do odzysku ciepła ze ściekówszarych, zarówno wymienników pionowych, jak i poziomych.

Technologie CCUS mogą potencjalnie odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej UE, mającej na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Istotne znaczenie w związku z tym mają działania w obszarze badań i innowacji. Tworzenie projektów CCUS na skalę przemysłową, pozwoli na zidentyfikowanie nowych problemów badawczych, które najlepiej rozwiązać poprzez prace badawczo-rozwojowe we współpracy z przemysłem.

Jednym z czynników warunkujących efektywność techniczną i ekonomiczną pracy wodociągów jest wielkość strat wody w systemie jej dystrybucji. Stosunkowo rzadko ocenę taką prowadzi się w sposób systematyczny w odniesieniu do wodociągów wiejskich. Wynika to zarówno z obiektywnych trudności technicznych, jak i częstego przeświadczenia, że straty te są nieistotne. W artykule przedstawiono wyniki oceny wielkości strat wody w dwóch wybranych wodociągach wiejskich, zarządzanych przez to samo przedsiębiorstwo wodociągowe. Do sporządzenia oceny wykorzystano metodę IWA (International Water Association) oraz metodę wskaźnikową. Ocenę uzupełniono o aspekt niezawodnościowy, wykorzystując obliczony wskaźnik intensywności uszkodzeń. Przeprowadzone badania wykazały znaczne różnice wielkości strat wody w obu analizowanych wodociągach, pomimo zbliżonych warunków eksploatacyjnych.

Materiały stosowane w instalacjach, służących do pobierania, uzdatniania, magazynowania lub dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, mogą w różny sposób i w różnym stopniu wpływać na jej jakość. Wymagana prawnie kontrola analityczna substancji migrujących z materiałów, używanych do budowy i serwisowania tych instalacji, powinna zapobiegać uwalnianiu do wody zanieczyszczeń w stopniu wyższym, niż jest to konieczne ,z uwagi na przewidziane zastosowanie określonego materiału. Globalny rynek materiałów i wyrobów wymaga, aby nie były to dowolne metody, lecz metody ujęte w międzynarodowych normach. Aby przybliżyć tę tematykę, zwłaszcza od strony wykonawczej, dokonano przeglądu europejskich norm badań i pomiarów w zakresie oceny wpływu migracji z materiałów instalacyjnych na jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, które w ostatniej dekadzie zostały wprowadzone do zbioru Polskich Norm. Podstawowe znaczenie ma czteroczęściowa norma PN-EN 12873, dotycząca badania migracji z materiałów organicznych lub szklistych, materiałów innych niż metalowe i cementowe; żywic jonowymiennych i adsorpcyjnych oraz z membran przeznaczonych do uzdatniania wody. Całość przeglądu uzupełnia omówienie znormalizowanych metod badania migracji z produkowanych fabrycznie wyrobów cementowych, z powierzchni powłok zawierających warstwę niklu, oraz metody oznaczania resztkowego ołowiu na powierzchni stopów miedzi.

Zaprezentowane w pracy zasady formułowania probabilistycznych modeli na wysokość deszczów maksymalnych, opracowane na Politechnice Wrocławskiej w latach 2010–2015 , po modyfikacjach z 2019 i 2020 roku , mogą mieć charakter uniwersalny. Proponowany pięćdziesięcioletni okres pomiarowy, do wyodrębnienia metodą POT niezależnej próby losowej deszczów, jest odpowiedni do wiarygodnej oceny częstości ich występowania od C = 1 rok do C = 50 lat. Do opisu wysokości deszczów maksymalnych,spośród ośmiu możliwych do zastosowania teoretycznych rozkładów prawdopodobieństwa, wskazano na przydatność dwóch rozkładów: Weibulla i GED. Ujednolicenie metodyki tworzenia modeli deszczów maksymalnych w Polsce umożliwi poprawne fizykalnie wzajemne porównywanie ich lokalnych wysokości i da podstawę do szacowania trendów zmian w przyszłości.

W Polsce brak jest ścisłych regulacji formalno-prawnych i metodycznych, dotyczących oceny uciążliwości zapachowej obiektów i instalacji, w tym m.in. w gospodarce ściekowej i odpadowej. W tych warunkach została dopracowana i wdrożona, na pracujących instalacjach, metoda bezpośredniej olfaktometrii terenowej oznaczania stężeń odoru za pomocą przyrządów typu Nasal Ranger® oraz Scentroid SM100. W prowadzonych badaniach wykorzystywane są także metody chemiczne oznaczania stężeń podstawowych odorantów (substancji zapachowych), m.in. amoniaku, siarkowodoru, merkaptanów i lotnych związków organicznych. Intensywność zapachu jest oceniana w badaniach sensorycznych według sześciostopniowej skali. Pomiarom stężeń zanieczyszczeń powietrza towarzyszy kontrola warunków mikroklimatycznych, wpływających na powstawanie oraz rozprzestrzenianie się odorów. W artykule przedstawiono przykłady zastosowania olfaktometrii terenowej do oceny instalacji w gospodarce komunalnej.

Przyjęcie gazu w postaci LNG do zbiorników stacji regazyfikacji LNG wiąże się z prawidłowym określeniem ilości przyjętego LNG. Artykuł przedstawia zmianę w podejściu do określania ilości wprowadzanego do stacji regazyfikacji LNG gazu w postaci skroplonej przez pryzmat rozwoju rynku małego LNG.

W artykule przedstawiono opracowane rozwiązanie pozwalające na pomiar stopnia wydłużenia kompensatora rurociągu. Opracowany przetwornik działa w oparciu o technologię światłowodową, wykorzystując światłowodowe sensory z siatką Bragga (FBG), zapewniając wysoką jakość pomiaru z dokładnością nie mniejszą niż 0,93%, która została potwierdzona w trakcie przeprowadzonych testów. Przetwornik oprócz części optycznej zawiera układ mechaniczny oraz system hermetyzacji i osłony względem środowiska gruntowo-wodnego. Zastosowanie światłowodowej technologii sensorowej daje możliwość prostej multiplikacji punktów pomiarowych i odczytu zdalnego dla nawet kilkudziesięciu kompensatorów.

Występujące braki paliw stałych na rynku polskim mogą powodować spalanie niedozwolonych materiałów (odpadów) w komunalnych urządzeniach grzewczych. Może to powodować zwiększenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery i mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Spalanie odpadów powoduje znaczące zwiększenie emisji takich związków jak tlenek węgla oraz związki organiczne, w tym: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny, furany, fenole oraz formaldehydy. Spalanie odpadów ma również bardzo negatywny wpływ na prace urządzeń grzewczych oraz instalacji kominowych.

Biowodór powstaje w wyniku aktywności metabolicznej mikroorganizmów w warunkach beztlenowych. W artykule omówiono szlaki metaboliczne produkcji biowodoru: biofotolizę, fotofermentację i ciemne fermentacje. Szczególny nacisk położono na procesy produkcji biowodoru na etapie kwasogenezy beztlenowego rozkładu biomasy (ciemna fermentacja i konwersja mleczanu i octanu do maślanu) jako obiecującą metodę produkcji biowodoru. Produkcja biowodoru taką metodą charakteryzuje się niską wydajnością i wymaga ograniczenia procesów konkurencyjnych, głównie innych typów fermentacji kwaśnych. Produkcja biowodoru na etapie kwasogenezy jest możliwa w instalacjach dwu- lub wieloetapowych, w których etap kwasogenezy jest oddzielony czasowo i przestrzennie od etapów acetogenezy i metanogenezy. Przedstawiono prace nad tego typu technologią na przykładzie dwuetapowej instalacji produkcji biowodoru i biometanu na drodze beztlenowego rozkładu produktów ubocznych przemysłu cukrowniczego opracowanej w jednostce naukowej i rozwijanej przez partnera przemysłowego. Omówiono wyzwania i ograniczenia produkcji biowodoru, zwłaszcza na etapie kwasogenezy. Zdefiniowano powody niedojrzałości technologii produkcji biowodoru i pozostawanie ich ciągle na etapie badawczo-rozwojowym w porównaniu do zaawansowanych, wdrażanych rozwiązań produkcji biogazu.

Niezależnie od wdrażania GOZ w systemie gospodarki odpadami komunalnymi zawsze będzie istniał strumień tzw. odpadów resztkowych, po selektywnej zbiórce, którego właściwości paliwowe trzeba będzie wykorzystać, by zmniejszyć ilość składowanych odpadów poniżej 10%. Oznacza to konieczność wybudowania jeszcze kilkunastu nowych instalacji termiczno przekształcania odpadów, aby domknąć system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. Wbrew powszechnemu mniemaniu są to instalacje bezpieczne, niskoemisyjne, niestwarzające zagrożenia dla ludzi i środowiska, powszechnie budowane i eksploatowane na całym świecie.

Biorąc pod uwagę, że dla spalarni, nie tylko odpadów, podstawowym i stałym parametrem technicznym i technologicznym jest pojemność cieplna komory spalania, a nie masa odpadów poddawanych spalaniu, na podstawie aktualnych badań wartości opałowej odpadów dostarczanych do wybranej analizowanej spalarni. W artykule przeanalizowano ilość odpadów, która powinna być spalona, aby praca spalarni odbywała się w warunkach nominalnych (przy założonej w projekcie i pozwoleniu zintegrowanym pojemności cieplnej komory) i uzyskiwano założone w projekcie efekty energetyczne.

W artykule wskazano wpływ Efektu Joule’a – Thomsona na zmiany temperatury gazu w zależności od wartości redukowanego ciśnienia. Wskazano również urządzenia możliwe do zamontowania w stacji gazowej, które eliminują negatywne skutki znacznego obniżenia temperatury gazu podczas procesu redukcji. Wskazano algorytm obliczeń umożliwiający dobór urządzeń o właściwych parametrach. Przedstawiono formy zabezpieczenia pracy urządzeń w przypadku awarii jednego z jej elementów. Opisano również Aktywny System Bezpieczeństwa Instalacji Gazowej, który zapewnia właściwą ochronę przed nieprzewidywanymi skutkami jej uszkodzeń.

Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia Czytelnikowi stosowanych często zamiennie pojęć „automatyczny” i „bezobsługowy” na przykładzie prac związanych z obsługą stacji regazyfikacji LNG. Stosowane zamiennie pojęcia w swojej istocie teoretycznie oddają tę samą intencję natomiast na poziomie zarządczym i operacyjnym w przedsiębiorstwie mogą oznaczać zupełnie odrębne pojęcia, zjawiska bądź procesy mogące prowadzić do zupełnie odmiennych wniosków. Szczególną uwagę zwrócono na proces eksploatacyjny jakim jest tankowanie stacji regazyfikacji LNG.

Pozyskiwanie metanu z gazów kopalnianych stanowi jedno z najważniejszych zagadnień dotyczących eliminacji gazów cieplarnianych, które w krajowych warunkach powinno być szeroko stosowane. Wynika to z faktu, że Polska jest największym w Europie emitentem metanu do atmosfery. Istnieje kilka metod technologicznych wykorzystania gazów kopalnianych dla celów energetycznych. W artykule przedstawiono nowatorskie rozwiązanie wykorzystanie tych gazów dla celów trigeneracji, produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu.

Operatorzy systemu gazowniczego (dystrybucyjnego, przesyłowego, magazynowania i skraplania paliw gazowych lub operatora systemów połączonych) oraz PGNiG S.A są wykonawcami polityki energetycznej Państwa w zakresie paliw gazowych, co wiąże się bezpośrednio z bezpieczeństwem energetycznym gospodarki narodowej, bezpieczeństwem techniczno-operacyjnym oraz bezpieczeństwem publicznym. Operatorzy systemu gazowniczego powinni w swojej aktywności stosować obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników tych systemów oraz uwzględniać wymogi ochrony środowiska. W artykule podkreślono, że dzięki działaniom rządu już w r. 2022 Polska będzie uniezależniona od dostaw gazu ziemnego z Rosji i może się stać dla krajów Europy środkowo-wschodniej hubem gazowym.

Jednym z głównych problemów, przed jakimi stoją projektanci wiejskich sieci kanalizacji sanitarnych, jest wybór ich typu. W polskich warunkach obszary wiejskie cechują się rozproszoną zabudową, co w efekcie utrudnia budowę tradycyjnej kanalizacji grawitacyjnej i tym samym powoduje konieczność stosowania innych systemów. Często wybór ten dokonywany jest bez odpowiedniej analizy. Projektanci nie zawsze wykorzystują metodę modelowania numerycznego, która ułatwiałaby wybranie najkorzystniejszego wariantu.W artykule zaprezentowano możliwość zastosowania dostępnych bezpłatnie narzędzi informatycznych do projektowania wiejskiej sieci kanalizacji sanitarnej. Dokonane z ich wykorzystaniem symulacje pracy sieci kanalizacji grawitacyjnej zrealizowano w programie EPA SWMM, natomiast kanalizacji ciśnieniowej w programie EPANET.

Dynamiczny rozwój sektora mleczarskiego powoduje wzrost ilości wysoko obciążonych ścieków oraz wymusza konieczność ciągłego poszukiwania skutecznych metod ich oczyszczania. Coraz większą popularność zdobywają technologie beztlenowe, których jedną ze słabych stron jest ograniczona efektywność usuwania związków biogennych. Celem badań było określenie efektywności zastosowania wypełnienia wytworzonego z odpadów do beztlenowego oczyszczania ścieków mleczarskich. Stwierdzono pozytywny wpływ tego rozwiązania na sprawność usuwania ChZT (86,1±2,6% – 92,8±1,6%) oraz Pog. (22,1±3,5% do 36,9±4,6%). Obserwowano również wydajną produkcję metanu w reaktorach z wypełnieniem, która w wariancie najwydajniejszym wynosiła 0,24±0,01 m3/kgChZTus.

Celem niniejszego artykułu było przedstawienie roli systemu gazowego w zachodzącej transformacji energetycznej. Określenie możliwości wykorzystania paliwa gazowego do bilansowania energii, a także wraz z zachodzącą dekarbonizacją systemu energetycznego oraz realizacją celów klimatycznych Unii Europejskiej wskazanie potrzeby integracji sektora gazowniczego z siecią elektroenergetyczną. Zakres niniejszego artykułu wskazuje rozwiązania techniczne umożliwiające powstanie inteligentnej sieci gazowej jako głównego elementu sieci Smart Grid zapewniającego bezpieczeństwo dostaw energii.

W Polsce biometan jeszcze nie jeszcze jest stosowany jako paliwo dla pojazdów. Nie istnieją również instalacje oczyszczające biogaz do jakości gazu ziemnego i zatłaczające go do sieci gazowej, w przeciwieństwie do wielu krajów europejskich takich jak m.in.: Austria, Niemcy, Szwajcaria czy Szwecja. W artykule podkreślono fakt, że stosowanie bioCNG jest możliwe w tych samych pojazdach, które są zasilane CNG, oraz to, że przechowywane i dystrybuowanie bioCNG i CNG może odbywać się przez ten sam system tankowania. W niniejszym artykule została dokonana analiza parametrów jakościowych biometanu zatłaczanego do sieci gazowej oraz parametrów jakościowych CNG i bioCNG. Wynikiem tej analizy jest wskazanie różnic dotyczących jakości biometanu używanego jako produkt końcowy dla różnych zastosowań, oraz ustalenie jednorodnych parametrów jakościowych dla biometanu zatłaczanego do sieci gazowej, który jednocześnie może być wykorzystywany jako paliwo do zasilania pojazdów bioCNG.

Procesy poszukiwania i wydobycia gazu ze złóż niekonwencjonalnych typu shale (gaz z łupków) oraz tight (gaz zamknięty) stwarzają potencjalne zagrożenie dla środowiska. W Polsce nie zostały dotychczas opracowane kompleksowe wytyczne dotyczące oceny ryzyka środowiskowego oraz oceny cyklu życia (LCA) dla produktów takich jak shale i tight gas. W niniejszym artykule zaprezentowano analizę procesów poszukiwania i eksploatacji shale i tight gas przy użyciu metodyki oceny cyklu życia (LCA) dla warunków polskich. Może ona stanowić uzupełnienie analizy ryzyka środowiskowego. Metodyka oceny cyklu życia (LCA) została wykorzystana do szacowania wpływu procesów poszukiwania i eksploatacji shale i tight gas na elementy takie jak: globalne ocieplenie, zużycie wody, oddziaływanie rakotwórcze na człowieka, zakwaszenie gleb i inne.

Gazowe promienniki tarasowe od kilku lat są szeroko stosowane, szczególnie na wyposażeniu ogródków kawiarnianych i restauracji, głównie w miejscowościach i aglomeracjach turystycznych takich jak np. Kraków, Wrocław, Gdańsk, miejscowości górskie i nadmorskie. Zainteresowanie promiennikami tarasowymi wynika z tego, że są one dobrym źródłem ciepła, przede wszystkim w przejściowych okresach klimatycznych (wiosna, wczesna jesień). Na rynku dostępne są różnego rodzaju rozwiązania konstrukcyjne promienników tarasowych, np. promienniki z płytą ceramiczną, promienniki parasolowe z ogrzewaniem górnym, promienniki tarasowe z ogrzewaniem rurowym.

Opory miejscowe w instalacjach wewnętrznych, zwłaszcza wykonanych z nowoczesnych materiałów polimerowych ze znaczną liczbą połączeń przewodów, mogą stanowić znaczny udział całkowitych strat ciśnienia w układzie. Nieprawidłowe określenie wartości oporów na etapie projektowania oraz niewłaściwa realizacja połączeń przewodów i lokalizacja ich w bezpośredniej bliskości od siebie mogą doprowadzić do nieprawidłowego działania instalacji. Niniejsza praca przedstawia próbę oceny wpływu jakości wykonania zgrzewanego połączenia mufowego przewodów PP-R 20×3,4 mm na wartość współczynnika oporu. Badania objęły 19 muf, przy realizacji których zmieniano głębokość wsunięcia przewodów oraz ich kąt względem siebie. Pomiary oporów miejscowych zrealizowano w zakresie przepływu 200-1400 dm3/h (liczba Reynoldsa ok. 5300-37000). Zaobserwowano znaczy wzrost wartości współczynnika oporów miejscowych badanych muf o różnej jakości wykonania względem wartości sugerowanych do obliczeń projektowych. Dodatkowo, wykazano, iż wzrost wartości oporu miejscowego jest bezpośrednio związany z realizacją wykonania połączenia prowadzącym do zmniejszenia średnicy objętości przepływowej. Keywords: local losses, coefficients of minor losses, socket connections, PP-R pipes

Woda wodociągowa może ulegać wtórnemu zanieczyszczeniu metalami ciężkimi, jako efekt ich wypłukiwania z rur transportujących wodę i elementów konstrukcyjnych baterii czerpalnych. Ich obecność w wodzie przeznaczonej do spożycia niekorzystnie wpływa na zdrowie człowieka. W warunkach domowych woda wodociągowa może być łatwo oczyszczona za pomocą filtracji dzbankowej. Celem badań była ocena efektywności usuwania miedzi i ołowiu, przy użyciu filtracji dzbankowej, z wykorzystaniem ośmiu różnych wkładów filtracyjnych. W badaniach wykorzystano wodę wodociągową domieszkowaną miedzią i ołowiem. Objętość wody przepuszczonej przez filtry wynosiła 200 L lub mniej, jeśli wcześniej odnotowano przebicie filtra. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że wkłady o kształcie podłużnym cechowały się około dwukrotnie większą szybkością filtracji w porównaniu do filtrów o kształcie owalnym. Niezależnie od rodzaju wkładu, miedź była usuwana w znacznie większym stopniu, tj. od 100 do 64% niż ołów (tj. od 100 do 0%), co było prawdopodobnie związane z mniejszym promieniem jonowym miedzi. Wraz ze wzrostem objętości przefiltrowanej wody skuteczność usuwania metali malała, przy czym dla ołowiu obniżenie efektywności było znacznie większe niż dla miedzi.