Sesja 1
Śląska retencja
Będąca partnerem konferencji Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia obejmuje łącznie 41 gmin (w tym 26 gmin miejskich). Na obszarze ponad 2500 km2 mieszka, pracuje i kształci się ponad 2 200 000 osób. To zatem olbrzymia metropolia, która każdemu z nas kojarzy się dodatkowo z największym w Polsce centrum przemysłu. Wszystko to generuje liczne wyzwania związane z wodami opadowymi, dodatkowo spotęgowane przez fakt, że cały obszar jest położony na wododziale dwóch największych rzek Polski, co często oznacza brak dostępu do naturalnych odbiorników wód opadowych. Ponadto wraz z industrializacją obszaru Górnego Śląska i Zgłębia Dąbrowskiego doszło do licznych przekształceń sieci hydrologicznej, wiele rzek zarurowano, zmieniono ich bieg lub skanalizowano, a w wyniku osiadań terenów zmieniły się spadki i kierunki spływów, a nawet pojawiły się obszary depresyjne. Stawia to trudne, ale zarazem pasjonujące wyzwania, z którymi chcemy się zmierzyć razem. Liczymy, że na sesji tej usłyszymy o diagnozie stanu gospodarki wodami opadowymi na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz o możliwych kierunkach jej poprawy. Mamy nadzieję, że uda nam się także pokazać zagraniczne rozwiązania dotyczące wykorzystania wód opadowych przy rekultywacji i renaturyzacji obszarów postindustrialnych. Na koniec naszą ambicją jest pokazanie innej mniej znanej zielonej strony obszaru Górnego Śląska i Zgłębia Dąbrowskiego oraz potencjału wykorzystania lokalnych rozwiązań błękitno-zielonej infrastruktury dla łagodzenia zmian klimatu.
Na progu konferencji Stormwater Poland 2021 stawiamy też tezę, że nie ma lepszego miejsca niż Górny Śląsk i Katowice, aby nie tylko dyskutować, ale przede wszystkim działać na rzecz łagodzenia zmian klimatu. To w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, w którym planujemy Stormwater Poland 2021, w grudniu 2018 roku odbyła się Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, Katowice 2018 (COP24).
Sesja 2
Miasto z klimatem
Zgodnie z hasłem myśl globalnie, działaj lokalnie (think global act local), liczymy, że druga sesja konferencji, zatytułowana Miasto z klimatem przybliży Państwu przede wszystkim już realizowane i planowane działania Ministerstwa Klimatu oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dedykowane rozwojowi retencji i zagospodarowaniu wód opadowych w Polsce oraz zapobieganiu zjawiskom ekstremalnym. Warto przy tym pamiętać, że województwo śląskie jest obszarem szczególnie narażonym na ekstremalne opady w Polsce, bo przez Bramę Morawską napływają często wilgotne masy powietrza z południa Europy. Naszą intencją jest, aby przez Bramę Morawską napływały nie tylko opady, ale także idee w jaki sposób możemy radzić sobie wspólnie ze zjawiskami ekstremalnymi takimi jak susze i ekstremalne deszcze w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Jako RetencjaPL mieliśmy w Katowicach już zaszczyt prezentować tworzony dopiero Atlas PANDa na konferencji w ramach COP24. W roku 2021 chcielibyśmy pokazać w tym samym miejscu, jak opracowany już Atlas PANDa i powstały na jego bazie portal waterfolder.com realnie przyczyniają się do modernizacji i uodpornienia na zmiany klimatu systemów odwodnienia w Polsce.
Sesja 3
Odwodnienia komunikacyjne
Wspomniana już Brama Morawska od najdawniejszych czasów pełniła funkcję traktu komunikacyjnego łączącego Polskę z południem Europy. Nie możne zatem dziwić fakt, że województwo śląskie to prawdziwy węzeł komunikacyjny Polski. Na obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii znajduje się największy w Polsce węzeł autostradowy (na skrzyżowaniu autostrad A1 i A4), a przez teren ten przechodzą ponadto trzy trasy europejskie i osiem dróg krajowych. Dopełnieniem tego jest kilka węzłów komunikacji kolejowej i kilkadziesiąt linii kolejowych oraz międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Liczymy, że cała ta potężna infrastruktura komunikacyjna umożliwi Państwu wygodne i bezpieczne dotarcie na miejsce konferencji. Niemniej wymienione drogi, torowiska i pasy startowe to miejsca formowania dużych spływów wód opadowych. Stąd też pojawiła się idea przygotowania odrębnej sesji zatytułowanej Odwodnienia komunikacyjne. Na sesji tej chcemy nie tylko prezentować nowe technologie w tym obszarze, ale przede wszystkim mówić o potrzebie harmonizacji projektowania i eksploatacji drogowych i miejskich systemów odwodnienia, bo przecież bardzo często to woda z drogi trafia do miasta. Co powinniśmy z nią robić, jak ją retencjonować i oczyszczać, jak dzielić się kosztami eksploatacji systemów odwodnienia na pograniczu miast i szlaków transportowych?
Sesja 4
Inteligentna eksploatacja
Wzorem poprzednich edycji konferencji chcemy także zwrócić Państwa uwagę na prawidłową i przemyślaną eksploatację systemów odwodnienia. Wiemy, że wzrasta liczba obiektów retencyjnych, długość sieci kanalizacji deszczowych, a jednocześnie rosną społeczne wymogi co do zapewnienia niezbędnej niezawodności funkcjonowania systemów odwodnienia. Ta presja w naszym przekonaniu jest zbyt wielka, aby sprostać jej tylko z użyciem konwencjonalnych narzędzi. Stąd tez chcemy, aby na konferencji pojawiła się osobna sesja dedykowana Inteligentnej eksploatacji. To w tej sesji mogłyby być na przykład zademonstrowane rozwiązania cyfrowe połączone z elementami sztucznej inteligencji pozwalające na dynamiczne zarządzanie systemami odwodnienia i gospodarowanie wodami opadowymi. Jesteśmy przy tym przekonani, że tak jak w naszym życiu prywatnym i zawodowym w okresie czasowego zamknięcia, tak i w eksploatacji musimy nauczyć się robić bardzo wiele rzeczy w sposób zdalny, bo jak już to zauważyliśmy „Wszystko płynie i nic nie pozostaje takie samo!”
Sesja 5
Debata o przyszłości
Jeśli wszystko ma się zmieniać, to podsumowaniem konferencji musi być Debata o przyszłości. Chcemy, aby na tej debacie wzorem lat uprzednich sformułować konkretne zadania do zrealizowania na progu 2021, bo na konferencjach Stormwater Poland nie chcemy się tylko spotykać, ale krok po kroku zmieniać świat, tak by deszczówka uznawana była za cenny zasób, a nie zagrożenie . To jest możliwe! Bardzo dużo już się zmieniło. Czy pamiętacie Państwo, że na Stormwater Poland 2017 mówiliśmy jeszcze o ściekach opadowych, a nie wodach opadowych, postulowaliśmy, że w Polsce przydałby się atlas opadowy jak KOSTRA w Niemczech, że warto byłoby finansowo wspierać retencję wód opadowych w każdej skali?
Wtedy nie sądziliśmy, że retencja stanie się tematem istotnym w kampanii wyborczej w wyborach na prezydenta Polski, a Unia Europejska swoją politykę przeorientuje na „Nowy Zielony Ład” i walkę ze skutkami zmian klimatycznych. Czeka nas niezwykle ciekawy okres, w którym znaczne środki finansowe będą płynąć do Polski. Czy dobrze je wykorzystamy? Możliwość radzenie sobie z deszczówką już obecnie staje się ograniczeniem rozwoju terenów zurbanizowanych. Czy dalszemu rozwojowi infrastruktury będzie towarzyszyło mądre zarządzanie wodami opadowymi? Chcemy dalej zmieniać świat wód opadowych współtworząc obraz przyjaznych i bezpiecznych miast w Polsce, ale możemy to tylko zrobić razem.
Warsztat 1
Skuteczne zarządzanie ryzykiem w projektach inwestycyjnych w infrastrukturę deszczową
Właściwe zarządzanie ryzykiem to jeden z kluczowych czynników powodzenia projektu inwestycyjnego. Warsztat poświęcony będzie wszystkim aspektom związanym z zarządzaniem ryzykiem w projektach inwestycyjnych w infrastrukturę deszczową – od identyfikacji i oceny kluczowych ryzyk, przez określenie wpływu i prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanych zdarzeń aż do wskazania działań mitygujących i różnych form transferu ryzyka. Zostaną omówione również przykłady ryzyk występujących na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Warsztat prowadzony będzie w oparciu o prace w grupach i wymianę doświadczeń między uczestnikami oraz moderowany przez doświadczonych menadżerów.
Warsztat 2
Zarządzanie wodami opadowymi wobec adaptacji miast do zmian klimatu
Zagadnienia poruszane na warsztacie obejmą tematy wybrane z poniższej listy. Ostateczny zakres warsztatów będzie wynikiem identyfikacji potrzeb zgłaszanych przez miasta i gminy należące do GZM.
– Adaptacja do zmian klimatu w obszarze wód opadowych
– Wprowadzenie do tematyki deszczów, dane opadowe, atlas deszczów
– Przyczyny problemów w stanie obecnym: susza, podtopienia
– Wody opadowe jako cenny zasób: planowanie przestrzenne i zielono-niebieska infrastruktura
– Wody opadowe w prawie wodnym, opłaty za wody opadowe do PGW Wody Polskie
– Planowanie i projektowanie inwestycji: rozbudowa systemów i retencja
– Monitoring systemów i możliwości wykorzystania lokalnej sieci deszczomierzy
– Wskazania zrównoważonego utrzymania cieków miejskich
– Nowoczesne podejście do określania warunków odbioru wód opadowych
– Finansowanie ze środków EU i funduszy norweskich
Warsztat 3
Kształtowanie zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach
Susza. Podtopienia. Więcej zieleni. Mikroklimat. Ograniczanie wysp ciepła. Ograniczenie zapylenia. Przyjazne miasto. Rekreacja. Odpoczynek. Krajobraz. Bioróżnorodność. Czy zielono-niebieska infrastruktura może być odpowiedzią na wyzwania kształtowania miast przyjaznych mieszkańcom, w których dobrze się pracuje i mieszka? Jak zbudować ogród deszczowy? Czy cenna jest partycypacja społeczna? Co może zrobić samorząd? Jak osiągnąć skalę działań? Jak je promować i finansować?
Zapraszamy na warsztat prowadzony wspólnie przez specjalistów i praktyków z Fundacji Sendzimira oraz RetencjaPL.
