Przypomnijmy, warunkiem włączenia danego projektu na listę PCI (ang. Projects of Common Interest) jest wykazanie, że jego realizacja przyniesie znaczące korzyści co najmniej dwóm państwom członkowskim UE, przyczyni się do integracji wewnętrznego rynku energii UE, poprawy jego konkurencyjności, a także zwiększy bezpieczeństwo dostaw. Inwestycje powinny również przyczyniać się do integracji w zakresie wykorzystywania energii odnawialnej.
Strategiczne projekty
Na liście znalazł się m.in. korytarz gazowy z Turkmenistanu i Azerbejdżanu przez Gruzję i Turcję do Europy.
Z ważnych dla Polski projektów można natomiast wymienić m.in. połączenia międzysystemowe między Polską, Słowacją i Węgrami, w tym interkonektor polsko-słowacki i korytarz gazowy północ-południe we wschodniej Polsce. Za priorytetowe uznane zostało też połączenie gazowe między Polską a Danią (Baltic Pipe) oraz interkonektor gazowy Polska-Litwa (GIPL). W gronie wyróżnionych projektów po raz pierwszy znalazły się projekty pływającego terminala ragazyfikacyjnego LNG typu FSRU (ang. Floating Storage and Regasification Unit) w rejonie Zatoki Gdańskiej oraz podmorskiego połączenia elektroenergetycznego Polski i Litwy – Harmony Link.
Dywersyfikacja dostaw a neutralność klimatyczna
We wskazanych projektach dominuje gaz ziemny, co zostało skrytykowane przez organizacje pozarządowe. Np. organizacja ekologiczna Friends of the Earth Europe argumentuje, że gaz ziemny jest paliwem kopalnym o dużej emisji, którego wykorzystanie nie jest zgodne z paryskim porozumieniem klimatycznym ani z celami klimatycznymi UE. W odpowiedzi na te zarzuty rzeczniczka KE Anna-Kaisa Itkonen, podczas konferencji w Brukseli, wskazała, że „na poprzedniej liście były 53 projekty gazowe, teraz jest ich 32. To bardzo jasna tendencja w zmniejszaniu finansowania infrastruktury gazowej na rzecz np. elektrycznej”.
Z kolei polskie ministerstwo energii akcentuje kwestię bezpieczeństwa energetycznego, które ma dać dywersyfikacja dostaw. – Uwzględnienie polskich inwestycji na liście PCI to dowód, że Komisja Europejska docenia nasze starania na rzecz zapewnienia realnej dywersyfikacji dostaw energii w tej części Europy – skomentował wiceminister energii Tomasz Dąbrowski.
Ropa naftowa i energia elektryczna
Nie można nie wspomnieć też o polskich projektach infrastrukturalnych dotyczących ropy naftowej (Rurociąg Brody-Adamowo oraz Rurociąg Pomorski (II linia) wraz z rozbudową terminala naftowego w Gdańsku – faza druga). Zaś projekty dotyczące energii elektrycznej to m.in. rozbudowa polskiej sieci wewnętrznej w ramach projektu „GerPol Power Bridge” zawierająca budowę linii: Krajnik – Baczyna, Mikułowa – Świebodzice oraz Baczyna –Plewiska; budowa linii Stanisławów – Ostrołęka; czy integracja i synchronizacja systemów elektroenergetycznych Państw Bałtyckich z systemem Europy Kontynentalnej(1).
Korzyści, jakie daje wpisanie na listę
Projekty PCI mogą korzystać z najlepszych praktyk, wynikających z rozporządzenia TEN-E. W praktyce oznacza to m.in. możliwość skorzystania z przyspieszonego procesu uzyskiwania pozwoleń oraz specjalnych rozwiązań regulacyjnych oraz ubiegania się o dofinansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility – CEF).
Lista zostanie teraz przedstawiona Parlamentowi Europejskiemu i państwom członkowskim w Radzie UE do akceptacji. Jeśli się jej nie sprzeciwią, w ciągu dwóch miesięcy wejdzie w życie.
