Szanowni Czytelnicy,
W grudniowym numerze czasopisma przedstawiono pięć artykułów, z których pierwsze dwa dotyczą problematyki związanej z systemami gazowniczymi, kolejne trzy pozostają w obszarze zagadnień związanych z systemami wodociągowymi lub kanalizacyjnymi. Rozbudowana analiza nierównomierności zużycia gazu, odbieranego z systemu przesyłowego wysokiego ciśnienia przez różne kategorie odbiorców, przeprowadzona w pierwszym z artykułów, na podstawie rzeczywistych danych uzyskanych w siedmioletnim okresie na wszystkich stacjach red-pom I-go stopnia, posłużyła Autorom do określenia metodologii szacowania wymaganych parametrów Podziemnych Magazynów Gazu, w zakresie ich pojemności, na podstawie prognozy zużycia gazu. Autor drugiego artykułu dokonał szerokiego porównania gazomierzy miechowych i termicznych, wcześniej potwierdzając, na podstawie przeglądu prawa polskiego i europejskiego, możliwość stosowania gazomierzy termicznych do rozliczeń w Polsce na tych samych zasadach jak gazomierze miechowe. Opracowanie zawiera szereg ciekawych spostrzeżeń, w tym dotyczących omówionych przez Autora niezgodności taryf gazowych, z Rozporządzeniem o Taryfach, wpływu rzeczywistych warunków pomiaru na uzyskiwane wartości zużycia gazu i propozycji wprowadzenia zmian w istniejących zapisach, umożliwiających właściwą, nie obarczoną błędami, kontrolę pomiaru gazu w warunkach eksploatacji. W kolejnym artykule przedstawiono różne warianty rozwiązania systemu kanalizacyjnego w gminie o rozproszonej zabudowie, na przykładzie jednej z krajowych gmin wiejskich. Na podstawie dokonanej analizy techniczno-ekonomicznej proponowanych wariantów, z uwzględnieniem kosztów budowy i eksploatacji, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów zużycia energii elektrycznej i transportu ścieków (wykorzystano poziomy cen obowiązujące w 2018 roku), wskazano jak dokonać wyboru najkorzystniejszego rozwiązania. Celem kolejnego artykułu jest przedstawienie, na podstawie danych empirycznych, wskaźników jednostkowych nakładów inwestycyjnych i jednostkowych kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych, określonych dla poziomu cen z 2019 roku. Mogą one być wykorzystane do analiz ekonomicznych we wstępnych etapach projektowania przyszłych inwestycji wodociągowych. Ostatni z prezentowanych w tym numerze artykułów porusza problem rtęci w systemach kanalizacji. Autor omawia źródła rtęci w ściekach oraz wprowadzane zmiany prawne, mające na celu ograniczenie stosowania tego pierwiastka i jego migracji do wód.
Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku, w imieniu swoim oraz kolegium redakcyjnego składam Czytelnikom najserdeczniejsze życzenia zdrowia i pomyślności oraz sukcesów zawodowych.
Redaktor Naczelny
Zbigniew Heidrich
Podziemne Magazyny Gazu – rola w systemie gazowniczym i określenie ich niezbędnych parametrów
Andrzej Kiełbik
Andrzej Osiadacz
Słowa kluczowe: gaz ziemny, PMG, magazynowanie gazu, wymagane pojemności magazynowe, nierównomierność zużycia gazu
W artykule opisano nierównomierności zużycia gazu, odbieranego z systemu przesyłowego wysokiego ciśnienia, przez różne kategorie odbiorców. Analizy oparto o szczegółowe dane zużycia gazu na wszystkich stacjach red-pom I-go stopnia w latach 2006–2012. Przeanalizowano wpływ temperatury zewnętrznej na profil roczny nierównomierności zużycia gazu oraz oszacowano wartość Ekwiwalentnej Pojemności Magazynowej (EPM) dla każdej z pięciu kategorii odbiorców końcowych. W artykule zaprezentowano także skorygowane współczynniki EPM oraz współczynniki nierównomierności dobowej Wnd dla najzimniejszego okresu grzewczego z ostatnich dwudziestu lat. Przeprowadzona analiza służy do określenia metodologii szacowania wymaganych parametrów Podziemnych Magazynów Gazu w zakresie ich pojemności, na podstawie prognozy zużycia gazu. Może zostać wykorzystana do szacowania potrzeb magazynowania gazu wynikającego z długoletnich planów pokrywania zapotrzebowania na energię pierwotną przez gaz ziemny, a co za tym idzie, planowania rozbudowy pojemności magazynowej niezbędnej do bilansowania systemu gazowniczego, wynikającego z nierównomierności zużycia gazu.
Analiza porównawcza gazomierzy miechowych i termicznych w realnych warunkach eksploatacji
Marek Pinkas
Słowa kluczowe: gazomierze miechowe, gazomierze termiczne, błędy rozliczeń, pomiar masowy, taryfy gazowe
W artykule dokonano przeglądu prawa polskiego i europejskiego i w ten sposób potwierdzono, iż gazomierze termiczne mogą być stosowane do rozliczeń w Polsce na takich samych zasadach jak gazomierze miechowe. Wskazano przy tym na niezgodność taryf gazowych z Rozporządzeniem o Taryfach, polegającą na dopuszczeniu braku korekcji na Nm3 przy niskim ciśnieniu. Dokonano szerokiego porównania gazomierzy miechowych i termicznych. Udowodniono, że w przypadku gazomierzy miechowych sumaryczne błędy w rzeczywistych warunkach pomiaru znacząco wykraczają poza zasady rzetelnego pomiaru. W związku z tym gazomierze miechowe nie powinny być stosowane bez wbudowanej korekcji temperatury oraz tabelarycznej korekcji ciśnienia. Wprowadzenie zmian wymaga przy tym większego zaangażowanie URE jako regulatora rynku oraz GUM w kontroli pomiarów gazu w warunkach eksploatacji.
Propozycja wariantowych rozwiązań systemu kanalizacyjnego w gminie wiejskiej o rozproszonej zabudowie
Andrzej Witkowski
Zbigniew Heidrich
Słowa kluczowe: system kanalizacyjny, gmina wiejska, zabudowa rozproszona
W artykule przedstawiono różne warianty rozwiązania systemu kanalizacyjnego na przykładzie jednej z krajowych gmin wiejskich, charakteryzującej się rozproszoną zabudową. Dokonano analizy techniczno-ekonomicznej proponowanych wariantów , z uwzględnieniem kosztów budowy i eksploatacji, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów zużycia energii elektrycznej i transportu ścieków. Wskazano jak dokonać wyboru najkorzystniejszego rozwiązania.
Wskaźniki nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych
Ewa Rauba
Rafał Miłaszewski
Słowa kluczowe: nakłady inwestycyjne, koszty eksploatacji , uzdatnianie wód powierzchniowych
Celem artykułu jest przedstawienie wskaźników jednostkowych nakładów inwestycyjnych i jednostkowych kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych. Ich wielkości zostały określone, na poziomie cen 2019 roku, na podstawie danych empirycznych. Przeprowadzona w artykule analiza wykazała, że wielkości tych wskaźników maleją wraz ze wzrostem przepustowości stacji. Podane w artykule wartości wskaźników mają charakter orientacyjny i mogą być wykorzystane do analiz ekonomicznych we wstępnych etapach projektowania inwestycji wodociągowych.
Problem związków rtęci odprowadzanych do systemów kanalizacyjnych
Damian Panasiuk
Słowa kluczowe: rtęć, amalgamat dentystyczny, kanalizacja, oczyszczalnia ścieków
Używanie sprzętu oświetleniowego, baterii guzikowych oraz starych termometrów i manometrów rtęciowych jest źródłem emisji rtęci do powietrza i wody. Innym źródłem emisji jest praktyka dentystyczna. Stosowanie wypełnień amalgamatowych, refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia /jest przyczyną odprowadzania znaczącego ładunku rtęci do systemów kanalizacyjnych. Obowiązek stosowania separatorów może częściowo zredukować strumień rtęci trafiający do oczyszczalni ścieków. Jednak dopiero wycofanie z użycia amalgamatu dentystycznego zatrzyma z czasem to źródło emisji.